[125] "Inkub" - Artur Urbanowicz

Znam niewielu polskich autorów, których twórczość mnie zadziwiła lub zachwyciła. W tym wąskim grona zaszczytne miejsce od dawna zajmuje Artur Urbanowicz – niesamowity pisarz, który potrafi oszukać nawet najbardziej uważnego czytelnika. Jakiś czas temu miałam przyjemność otrzymać kolejną jego książkę – „Inkuba”. Czy i tym razem pisarz zabawił się moimi uczuciami i wyprowadził w pole?

W małej wiosce na prowincji o wdzięcznej nazwie Jodoziory zostają znalezione spopielałe zwłoki mieszkającego tam małżeństwa. Wśród lokalnej społeczności miejsce to nie cieszy się dobrą sławą, słynie bowiem ze szczególnego nasilenia przemocy, chorób, zaginięć i samobójstw. Mówi się też o zjawiskach nadprzyrodzonych – niezidentyfikowanym zielonym świetle, odgłosach niewiadomego pochodzenia, a także o nawiedzonym domu. Miejscowi wierzą, że to on rozsyła wokół negatywną energię, która wydobywa z ludzi najgorsze instynkty.
Tajemnicami wioski jakiś czas temu zainteresował się młody dzielnicowy, który wkrótce potem popełnia samobójstwo. Sprawę jego śmierci zaczyna drążyć Vytautas Česnauskis, policjant na wpół litewskiego pochodzenia z komendy miejskiej w Suwałkach. Udaje mu się odkryć, że mroczna historia Jodozior ma swoje korzenie jeszcze w latach siedemdziesiątych. Właśnie w tedy w zapomnianej przez Boga wiosce miała mieszkać kobieta podejrzewana o czary.

„Inkub” to była miłość od pierwszego wejrzenia. Przecudowna okładka, znajdujące się na niej znajome nazwisko oraz fakt, że to prawdziwe tomiszcze – to wszystko wzbudziło we mnie niesamowity entuzjazm i ciekawość. Nic więc dziwnego, że gdy tylko do mnie dotarła, rzuciłam się na nią. Muszę jednak przyznać, że radość stopniowo ze mnie ulatywała. Po kilkudziesięciu stronach naszła mnie obawa, że tym razem autor nie sprosta moim oczekiwaniom. Początek był bowiem bardzo zwyczajny. Niczym się nie wyróżniał. Jednak nauczona doświadczeniem czytałam dalej i nie zawiodłam się!

Artur Urbanowicz to straszny manipulator. Odkryłam to już przy jego poprzednich powieściach. Potrafi świetnie uśpić w czytelniku czujność. Mami go widmem zwykłej powieści, niby ciekawej, ale niewyróżniającej się na tle innych, by później wbić go w fotel. W „Inkubie” nie ma tego wszystkiego, czym zazwyczaj charakteryzuje się literatura grozy. Nie znajdziemy tutaj hektolitrów przelanej krwi, potworów z piekła rodem czy niebezpiecznych przygód. Tutaj paradoksalnie atmosferę niepokoju wprowadza spokój. Klimat powieści tworzą niedopowiedzenia, półprawdy, fałszywe wskazówki, subtelne i niewyjaśnione zjawiska. To wszystko sprawia, że powieść nabiera charakteru i podsyca w czytelniku ciekawość. Na dokładkę te wszystkie niewyjaśnione i czasami przerażające dla bohaterów wydarzenia są kontrastowane przez piękno Suwalszczyzny. Czy spokojna wieś wśród pięknych obszarów tamtych okolic może stać się areną przerażających wydarzeń? Ano może.

W powieściach Artura Urbanowicza podoba mi się najbardziej to, że mają one drugie dno. Autor nie podaje wszystkiego na tacy. Niektóre wątki pozostawia otwarte, inne zamyka, ale w sposób tak niezrozumiały, że na dobrą sprawę nie wiadomo, jak należy je interpretować. Robi to  jednak w mistrzowski i z góry zaplanowany sposób, dzięki czemu intryguje tym czytelnika. Składnia go do myślenia i snucia własnych teorii, wgłębiania się w lekturę i analizowania jej. To naprawdę wspaniałe uczucie czytać coś takiego. 

Kolejnym plusem książki jest to, że jej fabuła dzieje się w dwóch epokach. Jedna historia ma miejsce w latach siedemdziesiątych, druga w czasach współczesnych. Początkowo niewiele je łączy, a jakikolwiek związek między nimi wydaje się przypadkowy. Jednak z biegiem czasu z rosnącym zainteresowaniem obserwujemy, jak oba wątki splatają się ze sobą, znajdują coraz więcej wspólnych mianowników, aż w końcu tworzą doskonałą jedność. Uwielbiam takie zabiegi w książkach z wielu powodów. Po pierwsze daje to czytelnikowi szerszą perspektywę. Może on lepiej zrozumieć poszczególne wydarzenia i postacie. Po drugie łączenie kilku wątków w jedną zawsze jest dla mnie fascynujące, szczególnie gdy pozornie niepasujące do siebie kawałki, nagle tworzą spójną i logiczną układankę. Ponadto dzięki takiemu zabiegowi mamy możliwość poznania obyczajowość lat siedemdziesiątych i porównania jej z tą dzisiejszą. Może nie jest to w pełni wiarygodny obraz, ale ma w sobie dość dużo realizmu.

„Inkub” to kolejna udana powieść Artura Urbanowicza. Przyznam jednak szczerze, że początkowo wydawała mi się zwykłą obyczajówką z elementami thrilleru i nie wiem, czy nie porzuciłabym jej, gdybym nie wiedziała, że autor uwielbia sprawiać takie wrażenie na początku książki. Bo właśnie tak on działa – usypia czytelnika, sprawia, że jedyne na co liczy to chwila relaksu z ciekawą historią, aż tu nagle wszystko obraca się o sto osiemdziesiąt stopni i czytelnik zarywa noc, by nad ranem siedzieć pogrążony w głębokim szoku i dumać nad tym, co właśnie przeczytał. Oczywiście autor ponadto nie byłby sobą, gdyby nie dorzucił miażdżącego zakończenia, które wbija biednego, zmanipulowanego i zszokowanego czytelnika jeszcze głębiej w fotel.

Gwarantuję, że „Inkub”, jak na inkuba przystało, zaszydzi z Was, sprawi, że zwątpicie we własną spostrzegawczość i wyprowadzi daleko w pole, a to wszystko zrobi z szerokim uśmiechem na ustach. Przygotujcie się także na kilka zarwanych nocy, bo to tomiszcze ma Wam dużo do opowiedzenia.